Artiest, ontwerpster, lerares, gastspreker
Geboren te Hongarije, verwerft de Luxemburgse Nationaliteit door haar huvelijk
Artikel in het tijdschrift ARTS ANTIQUES AUCTIONS Prijs Léon-Louis SOSSET ‘96
Welke technische middelen gebruikt u voor uw textielkunst?
Mijn werk is gebaseerd op een lange ervaring met het maken van wandkleden, gevolgd door het zoeken naar de relatie tussen oppervlak en vorm. Ik heb al jaren geëxperimenteerd met een nieuwe techniek, waarmee ik de vorm van de geweven oppervlakken, zowel ronde als hoekige, eindeloos kan variëren. Door het veranderen van de vormen veranderen de evenwijdige lijnen van de scheringdraden eveneens van richting en creëren ze nieuwe vlakken; door de weerkaatsing van het licht krijgen die vlakken andere kleuren. Ik ben erg geïnteresseerd in de relatie tussen de structuur en het licht, dit tot waar de drager het onderwerp zelf wordt.
Ik voel in uw werk een zekere soberheid; zou u me dat kunnen uitleggen?
« Een tekening is meer waard dan honderd woorden » zegt het zenspreekwoord, en ik geloof dat de beheersing van een techniek eenvoud inhoudt. Ik ervaar mijn werk als het naar buiten brengen van innerlijke stilte. Voor mij geeft een zeer sobere, eenvoudige vorm, die in harmonie is met de lege ruimte, de indruk van het lied van de stilte, van harmonie, van sereniteit. Er is dan geen dualiteit, geen conflict tussen de elementen. De gewaarwording die de vorm oproept ervaar ik des te intenser naarmate zijn inhoud bondiger is. Zijn boodschap is dan zo duidelijk dat het uitleggen ervan haar alleen maar zou kunnen vervalsen. Hij nodigt de toeschouwer uit deel te nemen in plaats van alleen maar te kijken.
Bij het kijken naar uw werk moest ik denken aan zentuinen …
Ik ben blij dat u me dat zegt. Het beeld van die parallelle lijnen vind je inderdaad terug in de droge tuinen. Ik heb een affiniteit met die zentuinen, die een gevoel van kalmte en geluk, van harmonie oproepen. Maar die rechtlijnige manier van werken en die verandering van richting van de evenwijdige lijnen zijn het effect van het weven en het onderwerp van mijn zoektocht. Ik heb ze niet gecreëerd om ze op wat dan ook te doen lijken. Als u echter zentuinen ziet als een artistieke uitdrukking, eenvoud, respect dat achter de schijn is verborgen, of de zuiverheid van een wereld waartoe de mens behoort maar die hij niet beheerst, dan ben ik het helemaal met u eens.
Hoe brengt dit soort werk u tot een zekere vorm van initiatie?
De weefkunst is vaak in verband gebracht met de gewijde rituelen en ceremonies in de verschillende beschavingen. De ritmische beweging van de gebaren in horizontale lijnen is een vorm van schrift. Dat intieme moment in de stilte, dat persoonlijke contact met het materiaal, dat gaandeweg vorm krijgt door de aanhoudende rituele gebaren, is een soort lichamelijke meditatie, een middel om de energieën weer in evenwicht te brengen. Dit soort werk lijkt op een perpetuum mobile, zonder begin of einde: elke lijn brengt de volgende voort en ontwikkelt zich niet alleen lineair maar wordt ook opgenomen in de diepte van het materiaal. Mijn hartslag, mijn ademhaling versmelten met de eentonige gebaren, die nauw verbonden zijn met het lineaire verloop van de tijd. De toekomst, het verleden worden illusies en het heden is de eeuwige werkelijkheid. Het is een gewaarwording van nergens heen gaan in een tijdloos ogenblik van vrede en eenzaamheid. De vreugde van een grote reis, een overtocht in het geweven oppervlak, waarin de routes belangrijker zijn dan de bestemming.